O 11 Listopada …

Dodano: 2023-11-09 15:09:41

O 11 Listopada …


Wielka Wojna, czyli pierwsza wojna światowa (1914-18), przywróciła do życia państwo polskie. W wyniku jej rozstrzygnięć, upadku potęg zaborczych i własnych działań Polska po wielu dziesięcioleciach powróciła na mapy Europy. Narodowe Święto Niepodległości to dla Polaków jedno z najważniejszych świąt państwowych. 10 listopada 1918 r. powrócił do Warszawy, zwolniony z więzienia w Magdeburgu, Józef Piłsudski. 11 listopada 1918 r. podpisano zawieszenie broni na froncie zachodnim. Dekretem z tego samego dnia Rada Regencyjna oddała Józefowi Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad wojskiem, a 14 listopada 1918 r. rozwiązała się, przekazując całą władzę nad tworzącym się państwem Józefowi Piłsudskiemu. Przywrócenie polskiej państwowości po 123 latach zaborów było nie tylko przełomem, ale i wyzwaniem, któremu starały się podołać różne kręgi. Dziś uznaje się sześciu „ojców niepodległości” za liderów tego procesu – byli to Ignacy Daszyński, Roman Dmowski, Wojciech Korfanty, Ignacy Paderewski, Józef Piłsudski i Wincenty Witos. Reprezentowali różne opcje polityczne, mieli różne poglądy społeczne, byli różnych wyznań, ale co najważniejsze, byli zdolni działać razem dla wspólnego celu.

11 listopada to data symboliczna. W tych dniach – jak wspominał lata później Piłsudski – Polska powstała do istnienia.

11 listopada nie od razu stał się świętem narodowym. Dyskusje na temat powszechnie uznawanej daty przywrócenia państwa polskiego trwały przez niemal całe dwudziestolecie międzywojenne i 11 listopada został ogłoszony świętem narodowym prawie 20 lat po wydarzeniach, które upamiętnia – w kwietniu 1937 roku.

Po II wojnie światowej i utworzeniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej święto zostało zniesione, ale nie zapomniane. 11 listopada był okazją, by zademonstrować swoją opozycyjność wobec systemu komunistycznego. Po raz pierwszy władze uległy publicznej presji 11 listopada 1981 roku, składając wieńce na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie i wprowadzając ten dzień do kalendarza oficjalnych obchodów. Nie trwało to jednak długo – demonstracje na 11 listopada rozbijała milicja. W 1989 roku 11 listopada ponownie został ustanowiony świętem narodowym. Obchodzony jest co roku jako Narodowe Święto Niepodległości.

A teraz kilka ciekawostek…
1. Odzyskanie niepodległości w październiku
Chociaż Narodowe Święto Niepodległości obchodzimy 11 listopada, to decyzja o niepodległości Polski została formalnie ogłoszona już 7 października 1918 roku przez Radę Regencyjną.
2. Podwójne znaczenie 11 Listopada
W tym dniu nie tylko Polska świętuje swoją niepodległość, ale również cały świat pamięta o zakończeniu I wojny światowej. To właśnie 11 listopada 1918 roku podpisano rozejm kończący wojenne działania na froncie zachodnim.
3. Dwukrotne świętowanie przed wojną
Święto Niepodległości jako święto państwowe zostało ustanowione w 1937 roku, a zatem przed wybuchem II wojny światowej. Polacy oficjalnie obchodzili je zaledwie dwukrotnie – w roku jego ustanowienia oraz w 1938.
4. Kultywowanie tradycji w cieniu okupacji
W czasie II wojny światowej, pomimo zakazu i groźby represji, Polacy starali się uczcić 11 listopada. Żołnierze podziemia i zwykli obywatele manifestowali swoje przywiązanie do idei niepodległości, dekorując pomniki i malując patriotyczne hasła.
5. Współczesne obchody
Dzisiejsze uroczystości państwowe związane z Narodowym Świętem Niepodległości zazwyczaj odbywają się na placu Piłsudskiego w Warszawie. Tam składane są kwiaty przed Grobem Nieznanego Żołnierza.
6. Rogale Świętomarcińskie
Dla mieszkańców Wielkopolski, a szczególnie Poznania, 11 listopada to nie tylko dzień Niepodległości, ale także Świętego Marcina. Tego dnia tradycją jest jedzenie rogali świętomarcińskich – drożdżowych półksiężyców wypełnionych białym makiem, orzechami i rodzynkami.



« wstecz